Nöbetçi Eczaneler
Antalya Ticaret Borsası (ATB) ve Antalya Tarım Konseyi (ATAK) Yönetim Kurulu Başkanı Ali Çandır, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan Tarımsal Girdi Fiyat Endeksi’nin (Tarım-GFE) Şubat ayı sonuçlarını değerlendirdi. Çandır, Tarım-GFE’nin Şubat ayındaki artışının aylık bazda yüzde 2,35 olduğunu belirtirken, bu oranın endeksin ölçümüne başlandığı 2015 yılından itibaren Şubat ayları için ortalama olan yüzde 1,77’nin önemli ölçüde üzerinde olduğunu ifade etti. Eylül’den itibaren düşüş göstermekte olan endeks, son iki ayda ortalamanın üstünde bir artış kaydetmiş durumda. Çandır, “Tarım-GFE, Şubat ayında yıllık olarak yüzde 28,92 seviyesine ulaşmıştır ki bu rakam son 10 yılın Şubat ayları ortalaması olan yüzde 31,12’nin yaklaşık iki puan altında kalmaktadır. Dolayısıyla, aylık artış ortalama düzeyin üzerinde, yıllık bazda ise ortalamanın altında kalmış durumdadır” diye konuştu.
En yüksek maliyet artışı veteriner hizmetlerinde gözlemlendi. Tarım-GFE’nin bileşenlerini inceleyen Çandır, tarımsal mal ve hizmet fiyatlarının Şubat ayında aylık yüzde 2,40 ve yıllık bazda ise yüzde 27,49 oranında yükseldiğini aktardı. Tohum fiyatlarında aylık yüzde 3,78, enerji maliyetlerinde yüzde 1,10, gübre fiyatlarında yüzde 2,69, zirai ilaçlarda yüzde 1,88, veteriner hizmetlerinde ise yüzde 1,93, yem fiyatlarında da yüzde 2,71 oranında artış olduğunu belirtti. Yıllık artış oranlarına baktığımızda ise tohumda yüzde 47,57, enerji maliyetlerinde yüzde 16,07, gübrede yüzde 26,67, ilaçta yüzde 20,65, veteriner hizmetlerinde ise yüzde 52,51, yem fiyatlarında da yüzde 24,67 artış yaşandığı bilgisini verdi. Çandır, tarımsal yatırımlara katkı sağlayan mal ve hizmetlerde Şubat ayında aylık yüzde 2,02 ve yıllık yüzde 37,80 artış olduğunu söyledi. Veteriner hizmetlerindeki yıllık artışın dikkat çektiğini vurgulayan Çandır, “Tarım-GFE’nin alt kalemlerindeki düşüş trendi, Ocak ayı itibarıyla yerini bir artış trendine bırakmıştır” dedi.
Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi (Tarım-ÜFE) ile ilgili açıklamalarda da bulunan Çandır, Şubat ayında Tarım-ÜFE’nin aylık yüzde 2,70 artışla son 10 yıllık ortalama olan yüzde 3,56’nın altında gerçekleştiğini, yıllık bazda ise yüzde 29,89 artışın 10 yıllık ortalamanın (yüzde 24,71) üzerinde seyrettiğini belirtti. Çandır, “Tarım sektöründe faaliyet gösterenler için son bir yıldaki eğilim, genellikle üretici aleyhine bir tablo sunmaktadır. Ancak Mayıs, Haziran ve Kasım ayında bu eğilim değişmiş, Şubat ayında ise üretici açısından dengeli bir durum yaşanmıştır. Girdi maliyetlerindeki artışların üretici fiyatlarını geçtiği göz önüne alındığında, bu durum sürdürülebilirlik açısından dikkatle takip edilmelidir”ifadelerini kullandı.
Tarım alanındaki enflasyonun, imalat sanayindeki enflasyona kıyasla geride kaldığını vurgulayan Çandır, yurt dışı üretici enflasyonunun Şubat ayında aylık yüzde 2,05 ve yıllık yüzde 20,08, yurt içi üretici enflasyonunun ise aylık yüzde 2,12 ve yıllık yüzde 25,21 olarak belirlendiğini bildirdi. Gıda kalemindeki üretici fiyat artışlarının aylık yüzde 2,33, yıllık ise yüzde 32,48 olduğunu aktaran Çandır, “Bu veriler, tarıma dayalı imalat sanayindeki enflasyonun, tarımla ilgili fiyat artışlarından daha yüksek bir seyir izlediğini göstermektedir” dedi.
Tüketici fiyatlarının da önemli olduğunu hatırlatan Çandır, Şubat ayındaki TÜFE’nin aylık yüzde 2,27 ve yıllık yüzde 39,05 artış gösterdiğini belirtti. “Son 20 yılın Şubat ayı ortalaması aylıkta yüzde 1,06, yıllıkta ise yüzde 17,23’tür. Bu da manşet enflasyonun hala yüksek düzeyde seyrettiğini ortaya koymaktadır” dedi. Gıda enflasyonunun Şubat ayında tüketicide aylık yüzde 3,17, yıllık yüzde 35,11 oranlarında olduğunu ifade eden Çandır, işlenmemiş gıdalarda ise bu oranların aylık yüzde 1,40, yıllık yüzde 33,75 olarak oluştuğunu, yaş sebze ve meyve enflasyonunun aylık yüzde 1,21 azalış, yıllık yüzde 40,82 artış kaydettiğini sözlerine ekledi. Çandır, “Bu veriler, üreticilerin maruz kaldığı enflasyonun üzerinde bir tüketici enflasyonu olduğunu açıkça göstermektedir” dedi.