Nöbetçi Eczaneler
Halk arasında kurdeşen olarak adlandırılan ürtiker, uzmanların bahar aylarında daha sık ortaya çıktığını söylediği bir rahatsızlık. Çeşitli tetikleyicilere bağlı olarak gelişen bu durum, kısa süreli olabileceği gibi uzun bir süre de devam edebiliyor. Medicana Bursa Hastanesi Dermatoloji Uzmanı Dr. Gülbiye Güler, besin kaynaklı ürtikerin etkilerinin 90 dakika içinde kendini gösterdiğini ifade ederek, bahar dönemlerinde solunum yoluyla alınan polenlerin bu hastalığı tetikleyebileceğine dikkat çekti.
Dr. Güler, “Eğer ürtiker derin dokuları etkilerse buna anjiyoödem adı verilir. Bu durumda dudaklarda, göz kapaklarında ve el ile ayak tabanlarında şişlikler meydana gelir. Ayrıca, sindirim sistemi ve solunum yollarında da sorunlar yaşanabilir; karın ağrısı, midede rahatsızlık hissi ve nefes almada zorluk gibi rahatsızlıklar görülebilir. Ani durumlarda acil müdahale gerektiren anjiyoödem, nadiren anafilaksi ve hipotansiyon ile de kendini gösterebilir,” şeklinde uyarılarda bulundu.
Bazı ilaçların, özellikle antibiyotiklerin, ağrı kesicilerin, antiinflamatuvarların ve kas gevşeticilerin ürünükere sebep olan en yaygın unsurlar arasında bulunduğunu belirten Dr. Güler, yaşlı bireylerde ve çocuklarda da bu durumun sıkça görüldüğünü belirtti. Gıda alımından yaklaşık 90 dakika sonra beliren ürtiker belirtileri konusunda; paketli gıdalar, süt ve süt ürünleri, deniz ürünleri, yumurta, kuruyemişler ve bazı meyvelerin bu duruma yol açabileceğini vurguladı.
Akut ürtiker tedavisinde birincil ilaçların antistaminikler olduğunu söyleyen Dr. Güler, tetikleyici faktörlerin belirlenmesi durumunda bunların ortadan kaldırılması gerektiğini ifade etti. Antistaminik tedavi etkili olmazsa, sistemik kortikosteroidlerin kullanılabileceği bilgisini verdi. Ayrıca, bazı hastalarda tedavi için fototerapi ve kalsiyum kanal blokörlerinin de gerekli olabileceğini belirtti. Anjiyoödem gibi kritik durumlarda, antihistaminik tedavi yeterli olmazsa, sistemik adrenalin kullanılması gerektiğini sözlerine ekledi. Fiziksel tetikleyicilere bağlı ürtikerlerde, ilgili uyarıcıların ortadan kaldırılması ile kontrol sağlanabilirken, diyet günlüğü tutmanın da önerildiği belirtildi. Uyku bozukluğu çeken hastalarda antidepresan kullanımı da değerlendirilebilir. Yerel tedavi için ılık veya soğuk banyo, soğuk pansuman yöntemleri ve mentol içeren sakinleştirici losyonlar tavsiye edildi.