Nöbetçi Eczaneler
Antalya’nın Akseki ilçesindeki yaylaları süsleyen kardelenler, baharın habercisi olarak biliniyor. Endemik bir tür olan bu çiçekler, süs bitkisi olarak değerlendirildiği kadar ilaç ve kozmetik sektöründe de önemli bir yere sahip. Uzun yıllardır aşırı ve izinsiz söküm nedeniyle yok olma riskiyle karşı karşıya kalan kardelenlerin bu yıl itibarıyla soğanlarının sökümü için 5 yıllık bir yasak getirildi. Beyaz renkteki bu çiçekler, doğal ortamlarının korunmasına katkı sağlıyor.
**”Kardelenlerin azalmış olmasından üzüntü duyuyoruz”**
Çimi Yaylası’nda yaz aylarında arıcılık yapan Mevlüt Arıcı, kardelenlerin yıllar içinde bilinçsiz söküm yüzünden azaldığını belirtti. Arıcı, “Bir zamanlar her köşe bembeyaz kardelenlerle doluydu. Bu manzara insanlara huzur veriyordu. Ancak şimdi Akseki’nin yüksek yaylasında kardelen almak için arıyoruz. Yerinde bulmak zorlaşıyor, kayaların kenarlarında anca rastlayabiliyoruz,” dedi.
**”Torosların sembolü”**
Eski muhtarlardan Ramazan Ünal ise, bilim insanları tarafından kardelenin, soğanlı bitkiler arasında en önemli türlerden biri olarak tanımlandığını vurguladı. Ünal, yıllarca kaçak söküm yapılan kardelenlerin şu an yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığının altını çizerken, “Bin 900 rakımlı bu yaylada zamanında her yer beyaz çiçeklerle doluydu. Şimdi ise sadece kayaların arasında kalmış durumda,” ifadelerini kullandı.
**”Koruma önlemleri arttırılmalı”**
Kardelenler, karların altından çıkıp renklenmeye başlayarak baharın geldiğini müjdeliyor. Ünal, “Bu çiçekler önemli bir soğanlı bitki ve yanlış söküm nedeniyle nesli tükenen türler arasında yer alıyor. Bu yıl Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 5 yıllık bir yasak uygulanması bizi sevindirdi,” diye belirtti. Kardelenlerin, hem çiçeklerinden hem de soğanlarından çoğalabildiğini belirten Ünal, doğadan söküm yapılmadan önce çiçeklerin olgunlaşmasının beklenmesi gerektiğini ifade etti.
**”Birlikte koruma için başvuru yapıldı”**
Kendi doğal ortamında yetişen ‘Toros Kardeleni’, belirlenen kotanın üstünde toplanması nedeniyle büyük bir tehdit altında. Akseki’nin mahalle muhtarları ve Akseki Belediyesi, bu durumu önlemek için Tarım ve Orman Bakanlığına başvuruda bulundu. Dilekçede, “İzin verilen miktardan fazla kardelen toplanıyor ve bu durum Telafisi zor hasarlara yol açıyor,” denildi. Bakanlık, bu başvuruyu değerlendirerek, kardelen soğanlarının 5 yıl süreliğine sökümünü yasakladı.
**”Galanthus elwesii” üzerinde yasak**
Tarım ve Orman Bakanlığı, 14 Aralık 2024 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı tebliğ ile kardelenlerin doğadan toplanmasını yasakladı. Tebliğde, “Bütün soğanlı bitkiler ve türler belirlenen alanlardan toplanamaz. Kaçak toplama yapanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır,” ifadeleri yer aldı. Bu yeni düzenlemeyle, nadir kardelen türlerinin korunması adına önemli bir adım atılmış oldu.