Kırıkkale’de bulunan Kırıkkale Üniversitesi’nde İnşaat Mühendisi olarak görev yapan Prof. Dr. Orhan Doğan, bina yıkımlarının ardındaki en büyük sebebin kolonlardaki yanlış uygulamalar olduğunu belirtti. Beton sulama ve vibratör kullanımıyla ilgili yaygın hatalara dikkat çeken Doğan, “Binaların yıkılmasının öncelikli nedeni kolonların kırılmasıdır” ifadesini kullandı.
2017 yılından beri bina inceleme ve güçlendirme projelerinde çalışan Doğan, özellikle kamu yapılarında performans analizleri yürütüldüğünü kaydetti. Güçlendirme standartlarının özel sektörde yeterince uygulanmadığını belirten Orhan Doğan, bu durumun 6 Şubat’taki büyük depremlerde ciddi yıkımlara yol açtığını vurguladı.
Prof. Dr. Doğan, TOKİ tarafından inşa edilen kamu konutlarının yapı ve yerleşim açısından daha sağlam örnekler sunduğunu ifade ederek, yeni binalarda kolonlarda C30 beton kullanılmasının kritik önem taşıdığını belirtti. Brüt betonun segregasyon riskini azalttığını dile getiren Doğan, “Kolonlarda, temellerde C30 beton kullanımına önem verilmelidir. Beton, kolonun üst kısmından döküldüğünde, 3 metre yukarıya kadar inerek bu mesafeyi kat eder. Günümüzde beton santrallerinde kullanılan büyük agregalar, kolon içindeki demir donatılarından geçemeyebiliyor ve bunun sonucunda beton homojenliğini kaybedebiliyor. Bu durum, betonun dayanımını aleyhine etkileyen ve genellikle kolon diplerinde meydana gelen bir sorun” şeklinde konuştu.
Yıkımlarda temel sebebin kolon kırılması olduğunu vurgulayan Doğan, vibratör kullanımında yapılan hatalara da değindi ve sulama işlemlerinin genelde yanlış yapıldığını kaydetti. Kolonların sulanması gerektiğine dikkat çeken Doğan, “Yıkılan binaların tamamında ilk önce kolonlar kırıldı. Bunun yanında, kirişlerin kolonlar üzerinde yarattığı etki de önemli bir faktör. Kirişlerin katkı payı yüzdeleri değişkenlik gösteriyor; bu, güçlü kiriş ve zayıf kolon riskini ortaya çıkartıyor” şeklinde açıklamalarda bulundu.
Prof. Dr. Doğan, binaların hasar görebilse de can kaybının olmaması gerektiğini belirterek, proje aşamasında kolonları daha büyük boyutlarla tasarlamak ve mümkün olduğunca brüt beton kullanmanın önemine dikkat çekti. Temellerde C30 beton kalitesinin altına düşmemek gerektiğini belirten Doğan, “Yapılarımızın uzun ömürlü ve güçlü olması için bu hususlara dikkat etmeliyiz” dedi.