Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Başkanı Şemsi Bayraktar, Ramazan bitimi ve Mart ayındaki üretici ile market fiyatlarına dair girdi maliyetlerindeki değişimleri yaptığı görüntülü basın toplantısıyla aktardı.
Bayraktar, “Ramazan sonunda ve Mart ayında market ile üretici arasındaki en yüksek fiyat farkı kuru fasulyede yüzde 208 olarak kaydedildi” ifadelerini kullandı. Bunun yanı sıra, “Kuru fasulyenin ardından yüzde 206,8 ile nohut, yüzde 202,5 ile kuru kayısı, yüzde 186 ile kırmızı mercimek ve yüzde 174,6 ile yeşil mercimek takip etti. Kuru fasulye ve nohut ortalama 3,1 kat, kuru kayısı 3 kat, kırmızı mercimek 2,9 kat, ve yeşil mercimek ise 2,7 kat daha yüksek fiyattan satıldı. Üretimde 33 lira 29 kuruş olan kuru fasulye, markette 102 lira 53 kuruşa, 31 lira 56 kuruş olan nohut 96 lira 82 kuruşa, 150 lira olan kuru kayısı 453 lira 70 kuruşa, 22 lira 94 kuruş olan kırmızı mercimek 65 lira 61 kuruşa, 29 lira 33 kuruş olan yeşil mercimek 80 lira 53 kuruşa satılmaya başlandı. Mart ayında fiyatı en çok artan ürün hem markette hem de üreticide limon olurken, en çok değer kaybeden ürün markette maydanoz, üreticide ise beyaz lahana oldu.” dedi.
Market fiyatlarındaki dalgalanmalara da değinen Bayraktar, “Mart ayında markette 39 üründen 30’unda fiyat artışı, 9’unda ise düşüş yaşandı. Fiyatı en çok artan ürün limon, yüzde 53,7 oranında artış gösterdi. Bu fiyat artışını yüzde 38,8 ile patates, yüzde 19,8 ile elma ve yüzde 19,5 ile sivri biber izledi. En fazla fiyat düşüşü ise yüzde 8 ile maydanozda yaşandı. Maydanozdaki düşüşün ardından yüzde 6,7 ile ıspanak ve yüzde 5,9 ile marul takip ediyor” şeklinde bilgi verdi.
Üretici fiyatlarına ilişkin olarak da Bayraktar, “Mart ayında üretimde 31 ürünün 14’ü fiyat artışı gösterirken, 9’unda düşüş gözlemlendi. 8 ürünün fiyatında ise değişim olmadı. En büyük fiyat düşüşü yüzde 23,4 ile beyaz lahanada gerçekleşti. Beyaz lahananın ardından yüzde 13,9 ile maydanoz, yüzde 12,6 ile kuru soğan, yüzde 10,3 ile domates ile devam etti. En yüksek fiyat artışı ise yüzde 68,3 ile limonda tespit edildi. Bunu yüzde 28,3 ile patates, yüzde 20 ile Antep fıstığı, yüzde 16,7 ile yeşil soğan takip etti.” sözlerini kullandı.
Bayraktar, “Doğal afetler ve bayram öncesindeki talepler, bazı ürünlerin fiyatları üzerinde etkili oldu. Son günlerde meydana gelen don olayları, narenciye bahçelerine zarar verdi. Ürün arzındaki azalma, düşük seyreden limon fiyatlarını yükseltti. Çukurova bölgesinde yaşanan don nedeniyle erken patates çeşitlerinde yüzde 50-60, geç patatesler de yüzde 30-35 arası hasar tahmin ediliyor. Don, hasat süresini de organik olarak geciktirdiği için fiyat artışlarına sebebiyet verdi. Ramazan Bayramı dolayısıyla artan talep, Antep fıstığı fiyatlarının yükselmesine neden oldu. Kar yağışı sonucunda yeşil soğan ve ıspanak seralarında meydana gelen yıkımlar ürün bozulmalarına yol açtı ve fiyatların artmasına sebep oldu. Bafra bölgesinde kar ve sel nedeniyle kışlık sebzelerde bozulmalar yaşandı, bu durum alım gücü düşen üreticilerin beyaz lahanayı, maydanozu ve marulu düşük fiyattan satmasına neden oldu. Ayrıca, Çukurova Bölgesi’ndeki don olayları kuru soğanda hasat gecikmesine ve ithalat artışına yol açarak fiyatların düşmesine sebep oldu.” ifadelerini kullandı.
Mart ayı ve yıllık girdi fiyatlarındaki değişimle ilgili olarak Bayraktar, “Ziraat Odalarımızdan aldığımız verilere göre; Mart ayında, Şubat ayına göre amonyum nitrat gübresi yüzde 3,7, üre gübresi yüzde 1,9, amonyum sülfat gübresi yüzde 1,5, 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 1, ve DAP gübresi yüzde 0,3 oranında arttı. Geçen yılın Mart ayına kıyasla, son bir yılda 20.20.0 kompoze gübresi yüzde 34,6, DAP gübresi yüzde 33,9, üre gübresi yüzde 32,3, amonyum nitrat gübresi yüzde 28,9, amonyum sülfat gübresi ise yüzde 25,8 oranda arttı. Mart’ta, Şubat ayına göre besi yemi yüzde 1,8, süt yemi yüzde 1,7 artarken, yıllık bazda süt yeminin yüzde 24,9, besi yeminin ise yüzde 24,8 oranında artış gösterdi. İlaç fiyatları yıllık bazda yüzde 14,9, elektrik fiyatları ise son bir yılda yüzde 30,4 artış gösterdi. Mazot fiyatı geçtiğimiz yıl yüzde 11,1 oranında artarken, bir önceki aya göre ise yüzde 2,3 oranında düştü.” bilgisini paylaştı.