ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı’nın (USAID) kapatılma sürecini başlattı. Bu adım, Elon Musk’ın liderliğindeki Hükümetin Verimliliği Departmanı’nın maliyet azaltma çalışmaları çerçevesinde gerçekleşti. İsimleri açıklanmayan USAID yetkililerine dayanan haberlere göre, bu süreçte yurt dışındaki binlerce yerel çalışan ile çeşitli ABD’li diplomat ve memurların görevlerine son verileceği kaydedildi. Yetkililerden biri, “Bu kesinlikle son kapanış. Ajansın tüm iş gücünün tamamı tasfiye ediliyor” açıklamasında bulundu.
Geçtiğimiz cuma günü Kongre’ye iletilen bilgilendirmenin içeriğinde, USAID’in hemen hemen bütün personelinin eylül ayının sonuna kadar işten çıkarılacağı ve tüm denizaşırı ofislerin kapatılacağı bilgisi yer aldı. Ayrıca, bazı görevlerin Dışişleri Bakanlığı’na devredileceği ifade edildi. Bu gelişme, ABD’nin uzun yıllardır sürdürdüğü küresel kalkınma yardımlarında önemli bir değişim anlamına geliyor.
Bu tasfiye işleminin “Reduction in Force” (RIF) prosedürü kapsamında gerçekleşeceği belirtiliyor.
Trump ve Musk’tan gelen sert eleştiriler de dikkat çekici. İkili, şubat ayında başlatılan reform planıyla USAID’ın tüm operasyonlarının Dışişleri Bakanlığı altında yeniden yapılandırılması hedefini dile getirdi. Trump, ajansı kanıtsız bir şekilde “dolandırıcılık dolu” ve “radikal solcular tarafından yönetilen” bir kuruluşa benzetirken, Musk ise USAID’ı “suç örgütü” olarak nitelendirmişti.
USAID’in kapanması sonucunda, şimdiye kadar binlerce çalışan izne çıkarıldı, yüzlerce personelin sözleşmeleri feshedildi ve dünya genelinde 5 binden fazla kalkınma ile insani yardım programı askıya alındı. Bu durum, kriz bölgelerindeki yardım operasyonlarını büyük ölçüde olumsuz etkiledi.
Kongre Araştırma Servisi’ne göre, USAID 60’tan fazla ülkede faaliyet gösteriyor ve bütçesinin önemli bir kısmı insani yardım, sağlık, eğitim ve altyapı programlarına aktarılıyor. Öncelikli yardım alan ülkeler arasında Ukrayna, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Ürdün ve Gazze Şeridi gibi kriz bölgeleri bulunuyor.
Yakın bir zamanda, USAID’in insan kaynakları biriminin bölge ofisleriyle gerçekleştirdiği bir telekonferansta, yurt dışında istihdam edilen 10 binden fazla yabancı çalışana ağustos ayında işten çıkarılma bildirimleri gönderileceği belirtildi. Aynı bildirimlerin, yurtdışında görev yapan ABD’li diplomatlar ve devlet memurlarına da iletileceği ifade edildi.
Sızan telekonferans detayları, ajansın yurtdışındaki görev gücünün tamamının işten çıkarılacağını teyit ederken, “Her pozisyon elendi; ajansın yüzde 100’ü ya tasfiye edildi ya da edilecek” açıklaması yapıldı. Telekonferansta ayrıca, personelin hak ettikleri özlük haklarını alabilmesi için sürecin dikkatlice takip edilmesi gerektiği vurgulandı.
USAID altında yurtdışında görev yapan 600’den fazla ABD’li diplomat bulunduğu bildirilirken, toplam kamu görevlisi sayısına dair kesin bir veri verilmedi. Bu personelin çoğunluğunun görevine temmuz ayında son verilmesi bekleniyor.